Phương pháp tự quan sát (TQS) là một thuật ngữ rất quen thuộc của các cặp vợ chồng Công giáo. Cho đến nay, TQS vẫn là một phương pháp tránh thai chính thống của các giáo dân Cơ đốc giáo. Theo luật của Giáo hội công giáo, tất cả các cặp vợ chồng muốn tránh thai đều phải sử dụng biện pháp tránh thai TQS mà không được sử dụng bất kỳ phương pháp tránh thai nào khác, bởi Giáo hội cho rằng phương pháp TQS không chỉ đảm bảo về hiệu quả tránh thai mà còn đảm bảo sự toàn vẹn khoái cảm của sinh hoạt vợ chồng.

Phương pháp TQS là một phương pháp tránh thai tự nhiên không có sự can thiệp của bất kỳ loại thuốc hay dụng cụ tránh thai nào vào cơ thể cả nam và nữ. Cơ chế tránh thai của phương pháp TQS là quan sát các biểu hiện của cơ thể như nhiệt độ cơ thể, chất dịch âm đạo, chu kỳ kinh nguyệt cùng với các biểu hiện bên ngoài như ngực cương, bụng căng tức… dự đoán ngày rụng trứng để kiêng giao hợp nhằm ngăn cản quá trình thụ thai. Xét trên khía cạnh sinh học thì đây là phương pháp tránh thai ít ảnh hưởng đến sức khoẻ cũng như khoái cảm của cả hai người nam và nữ trong sinh hoạt tình dục. Ở Ấn Độ, Giáo hội Thiên chúa do mẹ Teresa Kancutta đứng đầu, người từng đoạt giải Nobel Hoà Bình, đã thực hiện việc tuyên truyền giáo dục phương pháp TQS cho các phụ nữ nghèo khổ, thiếu học ở Ấn Độ và hiệu quả tránh thai đạt 90%. Nếu như hiệu quả tránh thai các biện pháp tránh thai khác phụ thuộc vào liều lượng hay cách thức sử dụng các dụng cụ và các loại thuốc tránh thai thì hiệu quả của phương pháp TQS lại phụ thuộc vào chính “lương tâm”, “trách nhiệm” của vợ chồng đối với nhau. Điều dó cũng đồng nghĩa việc áp dụng phương pháp TQS sẽ luôn gặp những trở ngại nhất định.