Lược sử Giáo xứ Hà Nội

Quá trình hình thành và phát triển

Năm 1954, một số giáo dân dưới sự hướng dẫn của Cha Phanxicô Xaviê Vũ Kim Loan di cư đến xã Hố Nai, quận Đức Tu, tỉnh Biên Hòa sinh sống và thành lập Giáo xứ Hà Nội. Thời gian đầu, Cha Phanxicô Xaviê và cộng đoàn đã dựng một nhà nguyện tạm bằng gỗ với kích thước 6m x 12m để làm nơi dâng lễ và cầu nguyện.

Hai năm sau, 1956 Cha Phaolô Nguyễn Quang Hiền kế nhiệm Cha Phanxicô Xaviê phụ trách Giáo xứ Hà Nội. Trong những năm đầu phụ trách Giáo xứ, Cha Phaolô từng bước ổn định các sinh hoạt mục vụ.

Năm 1969, Cha và cộng đoàn thể hiện tinh thần hiệp thông trong việc xây nhà thờ mới với kích thước 24m x 64m bằng vật liệu kiên cố và hoàn thành hai năm sau đó.

Năm 1975, Cha Đaminh Trần Xuân Thảo thay thế Cha Phaolô coi sóc Giáo xứ. Từ đó Cha Đaminh phát triển thêm những thành quả đã có qua các thời quý Cha quản xứ, đồng thời, hoàn thiện các sinh hoạt của Giáo xứ và tu sửa chỉnh chu các cơ sở vật chất để làm nên Giáo xứ Hà Nội tốt đẹp như ngày nay.

Địa dư: Đông giáp xứ Thánh Tâm; Tây giáp xứ Kẻ Sặt; Nam giáp khu Long Bình; Bắc giáp xứ Gò Xoài.

Theo linh mục Trần Xuân Thảo, Chánh xứ Giáo xứ Hà Nội, kiến trúc của nhà thờ Giáo xứ Hà Nội ở đây rất đặc biệt, có sự giao thoa, hòa quyện giữa kiến trúc phương Tây và Á Đông. Bên ngoài, kiến trúc nhà thờ tuân thủ kiến trúc phương Tây, còn nội thất và thiết kế bên trong thánh đường lại mang đậm chất Á Đông. Đặc biệt ngay tại Nhà tạm – nơi Chúa ngự là nơi linh thiêng nhất của nhà thờ, được đặt chùa Một Cột bằng gỗ chiều cao 6m và chiều rộng 3m. Linh mục Trần Xuân Thảo cho biết: “Để làm chùa Một Cột bằng gỗ thì các giáo dân đã cùng nhau đóng góp tiền để mua gỗ quý và mời các thợ điêu khắc giỏi nhất xứ Huế vào thi công trong một năm. Chùa được thiết kế mô phỏng kiến trúc chùa Một Cột ở Hà Nội, được điêu khắc nhiều hoa văn kết hợp khảm trai tinh tế”. Tồn tại hơn 30 năm qua, chùa Một Cột trở thành điểm nhấn và biểu tượng của Giáo xứ Hà Nội, là nơi hướng về Thủ đô của bà con giáo dân nơi đây, giúp họ có cảm giác bình an như được về quê hương.

Từ năm 1954 đến 1975 cuộc sống đồng bào công giáo của Giáo xứ Hà Nội gặp không ít khó khăn. Sau năm 1975, khi linh mục Trần Xuân Thảo về làm Chánh xứ của Giáo xứ Hà Nội, ông đã vận động thành lập tổ hợp tác công – nông – nghiệp, trong đó tập trung tổ chức khai hoang 25ha đất rừng để trồng rau màu. Nhờ thế mà đời sống giáo dân trong Giáo xứ Hà Nội được cải thiện, đây cũng là HTX của tổ chức công giáo đầu tiên của tỉnh Đồng Nai. Linh mục Trần Xuân Thảo cho hay: “Ngày nay, đời sống giáo dân ở đây đã phát triển theo nhịp sống kinh tế đô thị, với thế mạnh về kinh doanh và sản xuất công nghiệp. Trong đó, rất nhiều giáo dân làm chủ các doanh nghiệp lớn trên địa bàn và trong khu công nghiệp TP Biên Hòa. Họ nâng đỡ, sử dụng lao động trong Giáo xứ, nhờ vậy tỷ lệ thất nghiệp giảm, tệ nạn xã hội bị đẩy lùi”.

Bên cạnh sự phát triển kinh tế, sự nghiệp giáo dục và thiện nguyện xã hội luôn là hoạt động nổi bật của Giáo xứ Hà Nội. Hiện tại Giáo xứ có 1 cơ sở từ thiện nuôi dạy 200 trẻ mồ côi, 2 lớp học tình thương với 100 học sinh là con em của công nhân nghèo tại KCN Biên Hòa. Bên cạnh đó có thêm một quán ăn xã hội, bán hỗ trợ với 8.000/1 suất cơm cho công nhân và lao động nghèo. Ngoài ra, như thông lệ, hằng tháng các giáo dân đến lễ tại nhà thờ đều đóng góp từ thiện. Trong dịp Noel 2013, Giáo xứ Hà Nội đã phát hơn 200 suất quà, tổng trị giá hơn 100 triệu đồng cho các hộ nghèo tại Biên Hòa. Gần 1.000 suất quà tết cho bà con nghèo tại TP Biên Hòa đón Xuân Giáp Ngọ cũng đã được giáo xứ chuẩn bị.

Giáo dân của Giáo xứ Hà Nội tại Đồng Nai luôn chấp hành tốt chính sách của Đảng, pháp luật nhà nước và các quy định của địa phương. Nhiều năm qua, giáo xứ vinh dự được nhận các bằng khen của UBND tỉnh Đồng Nai, UBMTTQ tỉnh Đồng Nai. Trong năm 2013, Giáo xứ Hà Nội được vinh dự là nơi tổ chức kỷ niệm 30 năm thành lập Ủy ban Đoàn kết Công giáo tỉnh Đồng Nai. Với nỗ lực xây dựng, hướng đạo cho toàn thể giáo dân giáo xứ, với cống hiến hơn 30 năm qua, tháng 11-2013, linh mục Trần Xuân Thảo được tặng Huân chương Độc lập hạng Ba vì “Đã có thành tích xuất sắc trong xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc”.