Louis Pasteur, người phát minh ra phương pháp diệt khuẩn Pa-xtơ (một trong những đột phá lớn nhất trong việc phòng bệnh), một lần kia đang lần chuỗi Mân Côi trên một chuyến tàu. Có chàng trai trẻ khi thấy thế thì đã chỉ trích lòng mộ đạo của ông, như là biểu hiện của sự thiếu hiểu biết khoa học. Pasteur đã phải tự giới thiệu mình là nhà khoa học để xua tan những lời buộc tội này.

Giai thoại trên phải chăng là ngụy tạo, cũng có thể, nhưng nhiều phát biểu của Pasteur cho thấy ông là người có đức tin:

“Một chút kiến thức khoa học sẽ đưa bạn rời xa Thiên Chúa, nhưng rất nhiều kiến thức khoa học sẽ đưa bạn trở về với Ngài … Một ngày nào đó, hậu thế sẽ cười vào sự dại dột to lớn của nền triết học duy vật hiện đại. Tôi càng nghiên cứu về thiên nhiên, tôi càng ngạc nhiên về công trình của Đấng Sáng Tạo.”

“Tôi cầu nguyện trong khi bận rộn làm việc ở phòng thí nghiệm … Phúc cho ai luôn mang trong mình một Thiên Chúa, là sự lý tưởng, và tuân theo nó: lý tưởng về nghệ thuật, lý tưởng khoa học, lý tưởng về các đức hạnh Phúc Âm, Những suy nghĩ và hành động tuyệt vời; nó đều phản chiếu ánh sáng từ Vô hạn … Đừng để mình ra suy đồi vì một chủ nghĩa hoài nghi bất khả tri … và Liệu tôi có thể hiểu biết tất cả, tôi sẽ có đức tin của một nữ nông dân ở Breton.”

Là một thầy dòng Augustinô và là người tiên phong trong lĩnh vực di truyền học, Gregor Mendel, đã tính toán tỷ lệ kế thừa gien trong khu vườn ở tu viện của mình. Trong một bài thuyết giáo tiếng Đức, ông đã giảng như sau, liên hệ giữa việc giải thích Kinh Thánh với các nghiên cứu khoa học của mình:

“Chúa Giêsu đã hiện ra với các môn đệ sau khi Phục Sinh dưới nhiều hình thức khác nhau. Ngài xuất hiện trước bà Maria Magdalene trong bộ dạng của người làm vườn. Những lần xuất hiện rất khéo léo của Chúa Giêsu khiến tâm trí chúng ta rất khó hiểu thấu được.

Ngài xuất hiện như người làm vườn. Người làm vườn gieo những hạt giống trong phần đất đã chuẩn bị sẵn. Đất phải có những tương tác vật lý và hóa học thì hạt giống cây trồng mới có thể phát triển. Tuy nhiên, điều này vẫn chưa đủ. Cần thêm ánh sáng và nhiệt lượng từ mặt trời, cùng với mưa, thì cây mới có thể tăng trưởng tốt.

“Hạt giống của sự sống đời sau, của ân sủng thánh hóa, làm ta sạch tội, là để chuẩn bị cho linh hồn con người, và con người phải tìm cách bảo vệ sự sống [từ hạt giống] này bằng những việc tốt của mình. Con người vẫn cần đến lương thực siêu nhiên, đó là Mình và Máu của Thiên Chúa, họ phải đón nhận lương thực này không ngừng để phát triển và dẫn đến sự hoàn thiện của đời sống. Vì vậy, tự nhiên và siêu nhiên phải được kết hợp lại để làm nên sự thánh thiện nơi con người. Con người phải đóng góp công sức tối thiểu của mình, và Thiên Chúa sẽ làm tăng trưởng.

“Thật vậy, hạt giống, tài năng, ân sủng của Thiên Chúa ở đó, và con người chỉ cần làm một việc đơn giản là đem hạt giống tới ông chủ ngân hàng. Để chúng ta có thể được sống và sống dồi dào.”

Bác sĩ Moscati là một trong những bác sĩ đầu tiên sử dụng insulin trong việc điều trị bệnh tiểu đường. Tuy thế, món quà trí tuệ sâu sắc ấy luôn làm cho ông tin tưởng sâu xa hơn vào sức mạnh chữa lành của Thiên Chúa, như lời phát biểu dưới đây cho thấy:

“Chỉ có một thứ khoa học là không thể lay chuyển và không biến dạng, điều đã được Thiên Chúa tiết lộ, đó chính là khoa học của thế giới đời sau! Trong mọi công việc của mình, bạn hãy hướng về Thiên đàng, hướng về sự vĩnh hằng của cuộc sống và linh hồn, và hướng đời mình khác đi với cách suy nghĩ đơn thuần của con người, và rồi mọi hoạt động của bạn sẽ được thôi thúc hướng tới sự thiện.”

Louis de Broglie là một người Công giáo nhiệt thành. Ông đoạt giải Nobel trong lĩnh vực cơ học lượng tử với phương trình hạt sóng mang tên ông. Với lòng sùng đạo của mình, ông tin rằng mong muốn được hiểu biết và phục vụ là lý do của việc khám phá khoa học:

“Tự bản thân khoa học, dù đó là một cuộc tìm kiếm chân lý, hay chỉ đơn thuần là nhu cầu kiểm soát thế giới bên ngoài, giảm bớt đau khổ, hoặc kéo dài cuộc sống, thì cuối cùng đó cũng chỉ là vấn đề về cảm giác, hay đúng hơn là khao khát được hiểu biết, ước muốn được thấy rõ.”

Georges Lemaître là một linh mục Công giáo và là giáo sư vật lý tại Leuven, đã đưa ra thuyết Big Bang. Khi đề cập đến sự mâu thuẫn muôn thưở giữa lý trí và tôn giáo, ông nói:

“Khi bạn nhận ra rằng, Kinh thánh không phải là sách khoa học, thì cuộc tranh cãi cũ kỹ giữa tôn giáo và khoa học dần tan biến..”

“Giáo lý về Thiên Chúa Ba Ngôi thâm thúy hơn bất cứ thứ gì trong thuyết tương đối hay cơ học lượng tử. Nhưng vì cần thiết cho ơn cứu rỗi, giáo lý đã được nói qua Kinh Thánh. Nếu như thuyết tương đối cũng cần cho ơn cứu rỗi, thì chắc chắn nó đã được mạc khải cho thánh Phaolô hay ông Môsê.”

Bác sĩ Jerome Lejeune đã phát hiện ra khiếm khuyết di truyền ở nhiễm sắc thể số 21, gây ra hội chứng Down. Trong khi cố gắng tìm cách chữa trị căn bệnh này, ông đã phản đối việc sử dụng tràn lan khám phá của mình để kiểm tra bào thai trước khi sinh, với mục đích phá bỏ các thai nhi mắc hội chứng này.

Lập trường quyết liệt bảo vệ sự sống của ông đã khiến ông mất giải Nobel, tuy nhiên Đức Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã bổ nhiệm ông làm giám đốc đầu tiên của Học viện Giáo hoàng về Sự sống.

Án điều tra tuyên thánh cho ông đã được mở ở Rôma. Những lời hùng biện của Lejeune trong việc bảo vệ sự sống rất đáng để bạn quan tâm:

“Mạng sống con người phải được công nhận ngay từ khi mới thụ thai”

“Kẻ thù của sự sống biết rằng, để tiêu diệt nền văn minh Kitô giáo, trước hết họ phải tiêu diệt điểm yếu nhất của gia đình – đó chính là trẻ em. Và trong số những thành phần yếu đuối nhất, họ phải chọn ra điều ít được bảo vệ nhất – và đó là các trẻ em còn trong bụng mẹ; những đứa trẻ còn chưa thấy được ánh sáng mặt trời, chưa được nếm cảm giác được yêu thương, thậm chí không thể khóc khi phải đau đớn.”

----------

Galileo Galilei, nhà thông thái của thời kỳ phục hưng, đã bị quản thúc tại gia vì nói rằng trái đất quay quanh mặt trời là thực tế không thể chối cãi.

Tuy thế, Galileo vẫn là một người Công giáo thực hành cho đến khi ông qua đời. Con gái của ông cũng trở thành một nữ tu. Lời chứng cá nhân của ông sẽ không mâu thuẫn với đánh giá này:

“Kinh Thánh chỉ ra con đường lên trời (way to go to heaven), chứ không phải chỉ ra cách bầu trời vận hành (not the way the heavens go)… Tôi dâng lời cảm tạ vô hạn đến Thiên Chúa, Đấng đã chọn tôi là người đầu tiên quan sát được những điều kỳ diệu này… Tôi không cảm thấy bị bắt buộc phải tin rằng, Thiên Chúa, đấng đã ban cho chúng ta trí khôn, lý trí và trí tuệ lại muốn chúng ta thôi không sử dụng chúng nữa.”

* * *

Từ di truyền cơ bản cho đến vật lý thiên văn, Giáo hội đóng góp rất nhiều cho khối kiến thức về vũ trụ của chúng ta hơn bất kỳ thực thể nào khác trong lịch sử.

Nguyễn Đức (theo ChurchPop)